Tradycyjnie przypada ona w niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego. Źródła tej uroczystości sięgają IV i V wieku, kiedy to trwały spory teologiczne dotyczące bóstwa i pochodzenia Chrystusa.

W związku z tym Kościół kładł duży nacisk na głoszenie prawdy wiary o Trójcy Świętej.
Już w starożytnym Sakramentarzu galezjańskim, pochodzącym z VII w. znajduje się prefacja o Trójcy Świętej, którą należało wykorzystać we Mszy św. w niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego. Autorem tej prefacji był prawdopodobnie sam papież Leon Wielki. Około 800-setnego roku powstała natomiast specjalna Msza św. wotywna o Trójcy Świętej.

Fakt obchodzenia uroczystości Trójcy Świętej zaraz po niedzieli Zesłania Ducha Świętego nawiązuje do starożytnej teologii Ojców Kościoła, którzy podkreślali, że dzieło zbawienia pochodzi od Ojca i realizuje się przez Syna w Duchu Świętym.